Şamanizm nedir? Şamanizm, “Şamanizm” adı altında isimlendirilmiş varlığı son yıllarda yapılan araştırmalara göre Üst Paleolitik Dönem’e yani 10.000 ila 50.000 yıla kadar tarihlendirilmiş olsa da Şamanizm insanlığın başlangıcından bugüne kadar varlığını devam ettiren bir yaşam biçimidir. İnsanlığın başlangıcından beri olmasının sebebi ise doğa temelli bir yaşam biçimi olmasıdır.
İlk insanlar sizin de bildiği gibi herhangi bir veri veya bilgiye sahip değillerdi. Onların elinde olan tek somut şey doğaydı. Beslenme, barınma vb. bir çok temel ihtiyaçlarını doğadan karşılıyor ve hiç bilmedikleri bu evreni keşfetmek için sürekli gözlem yapıyorlardı. Yağmurlar ekinleri için iyiydi. Doğan sıcacık güneş kendileri için güzeldi. Doğa, insanlığa bütün cömertliğini sunuyor ve yaşamlarına devam etmeleri için elinden gelen her şeyi yapıyordu. Fakat bazen öyle şeyler oluyordu ki insanlar bunlara anlam veremiyordu.
Doğayı Anlamlandırmak
Mesela gündelik yaşamlarına devam ederken birden bastıkları toprak sallanmaya başlıyordu. Yerin altından gelen bu sarsıntının ne olduğunu bilmiyorlardı ve korkuyorlardı. Ya da bazı zamanlar kenarında yaşamlarını sürdürdükleri nehir ya da dereler taşıyor, önüne kattığı ne varsa alıp götürüyordu. Bazen gökyüzünden sesler duyuyorlardı. Kükreyen bir aslana benzeyen sesler ama bu sesler aslandan geliyor olamazdı çünkü gökyüzünden geliyordu. Hatta bazen bu korkunç sese ışıklarda eşlik ediyor ve ortalık iyice karışıyordu. Veya bir anda tepelerine soğuk taşlar yağmaya başlıyordu. Gökyüzünden gelen bu taşlar kendilerine, hayvanlarına ve diğer bir çok şeylerine zarar veriyordu. Üstelik tüm bu saydıklarımızın neden geldiği, ne kadar süreceği veya bir daha ne zaman geleceği belli değildi.
Şimdi bir durup düşünün. Bunları okurken hepsinin ne olduğunu anladınız. Deprem dediniz, sel dediniz, gök gürültüsü, şimşek, dolu dediniz. Çünkü bunların ne olduğunu, neden olduğunu biliyor, ne zaman olacağını da az çok tahmin edebiliyorsunuz. Bundan on binlerce yıl önceye gidin. Bunların ne olduğunu bilmediğiniz gibi hiçbir fikrinizin de olmadığı zamanlara… işte o zaman yaşayacağınız korkuyu bir düşünün ve mümkünse hissedin. O insanların yaşadıkları da bunlardı.
Doğayı Anlamak
Tüm bu gözlemlerden sonra insanlar bu yaşananların kendilerine zarar vermemesinin bir yolunu buldu; doğayla arkadaş olmak. Yaptıkları bir şey doğayı öfkelendiriyor olmalıydı. Öfkelenen doğa ise öfkesini bu şekilde gösteriyor olmalıydı. O halde doğayla iyi anlaşır, O’na zarar verecek herhangi bir şey yapmaz ve bazı zamanlar O’na hediye sunarlarsa doğanın öfkelenmesi için de bir sebep kalmazdı. Yani, insanlar doğayı anlamak için yine insanlıktan yola çıktılar. Şamanizm’in temelleri de bu şekilde oluşmaya başladı. Bu durumda şunu gönül rahatlığıyla söyleyebiliriz; Şamanizm insanın kendindendir.
Yukarıda da belirttiğimiz gibi bu anlatılanlar Şamanizm’in sadece çıkış noktasıdır. İnsanlar deneye yanıla, göre yaşaya bir yaşam biçimi ortaya koydular. Çünkü sonraları gördüler ki doğada bulunan her varlığın bir ruhu var. Ve her ruh farklı bir şeyler bekliyor. İleriki zamanlarda İyeler konusunda bu ruhlara daha detaylı gireceğiz fakat burada kısaca belirtmek gerekirse insanlar gördüler ki dağın ayrı bir ruhu varken, ormanın ayrı nehirlerin apayrı bir ruhu var. Zamanla insan, kendinden çok daha yaşlı ve kadim olan doğa ile nasıl anlaşılacağını ve doğanın ruhları ile nasıl iletişim kurulması gerektiğini öğrenmiş oldu. Özetle Şamanizm nedir sorusuna verecek cevabımız en kısa haliyle şudur; doğayla iletişim halinde kalarak doğal bir yaşayış süreci sunan yaşam biçimidir.
Şamanizm hakkında daha fazla bilgi için web sitemizi ve instagram hesabımızı takip edin.
